Terapia fotodynamiczna
Leczenie nowotworów, stanów przedrakowych skóry i błon śluzowych nie zawsze musi być związane z zabiegiem chirurgicznym czy chemioterapią, jedną z alternatyw jest terapia fotodynamiczna. A polega ona na wybiórczym niszczeniu patologicznych komórek przy użyciu światła o długości 640-650 nm oznakowanych wcześniej substancją fotouczulającą.
Obserwowane w niektórych chorobach skóry są zbyt częste i nieprawidłowe podziały komórek. To moment w życiu komórki pozwalający na „oznakowanie ich” za pomocą leku jakim jest deltaaminolewulinian. Jednak samo wprowadzenie tej substancji do komórki nie jest wystarczające do jej zniszczenia. Dzięki współdziałaniu kolejnych czynników jakimi są światło i tlen dochodzi do uszkodzenia i zniszczenia chorej tkanki.
Główne wskazania
rogowacenie słoneczne
rak skóry
plamy posłoneczne
świetlne zapalenie czerwieni wargowej
choroba Bowena
leukoplakia
liszaj twardzinowy
Przeciwwskazania
nadwrażliwość na porfiryny
ciąża
Przebieg zabiegu
Zabiegi terapii fotodynamicznej są dość szybkie i nie wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania.
Przed samym zabiegiem zalecane jest przygotowanie zmian chorobowych. Polega ono na usunięciu ewentualnych nawarstwień skóry nad chorą zmianą. Następnie nakładany jest lek światłouczulający w kremie, a miejsce aplikacji zabezpieczane opatrunkiem okluzyjnym na okres 1-4 godzin (zależnie od okolicy skóry i rodzaju choroby). W miejscu kontaktu leku ze skórą może być odczuwalne niewielkie pieczenie lub świąd. W tym czasie (niezbędnym do wchłonięcia się leku) pacjent NIE musi przebywać w gabinecie. Następnie chore obszary skóry są naświetlane lampą emitującą światło czerwone (640-650nm). Ta część zabiegu trwa od kilku do kilkunastu minut.
Postępowanie po zabiegu
Zwykle zaraz po zabiegu można wrócić do codziennych obowiązków.
Po zabiegu miejsce naświetlane należy chronić przed światłem przez 2 dni. W okresie od 1 do 3 dnia po naświetlaniu zmiana chorobowa ulega zaczerwienieniu, niewielkiemu obrzękowi i może utworzyć się powierzchowna rana. Sama rana o ile powstaje nie jest mocno bolesna , a gojenie jest szybkie.
W przypadku nowotworów skóry i zmian głębiej naciekających zaleca się powtórzenie zabiegu 2-4 razy, w przypadku liszaja twardzinowego nawet do 10 razy.
Skuteczność terapii fotodynamicznej zależności od schorzenia, sięga 90%-97%. Dzięki wybiórczemu niszczeniu chorej tkanki zabiegi dają bardzo dobry efekt kosmetyczny. Szczególnie chętnie wykorzystuje się tą metodę w zwalczaniu zmian chorobowych umiejscowionych w tzw. trudnych lokalizacjach np. na powiekach, w okolicach oka, kąta nosa, skrzydełka nosa czy na policzkach. A w przypadkach liszaja twardzinowego czy leukoplakii zlokalizowanych w okolicach intymnych.
W przypadkach nie poddających się tej metodzie, bardziej zaawansowanych lub głębiej naciekających zmian chorobowych konieczne może się jednak okazać leczenie chirurgiczne.